از کجا معلوم ميشود که من، يک درس را خوب فهميدهام؟
کتاب را باز ميکنيم، خط به خطّ آن را ميخوانيم و البته...
سلام
ما دانشآموزان دبستاني، معمولاً اينطوري درس ميخوانيم:
کتاب را باز ميکنيم، خط به خطّ آن را ميخوانيم و البته حفظ ميکنيم.
حفظ کردن درسها خيلي مهم است؛ چون با حفظ کردن، ميتوانيم بيشتر سؤالهاي امتحانها، بهويژه در درسهاي «علوم»، «فارسي» و «هديههاي آسمان» را درست جواب دهيم.
درست اين است که هم درس را حفظ کنيم، هم معني و مفهوم درس را بفهميم.
فهميدن يک درس کمک ميکند که آن درس را فراموش نکنيم.
خيلي از دانشآموزاني که الان اين مقاله را ميخوانند، با خود ميگويند: «از کجا معلوم ميشود که يک درس را فهميدهام؟»
فهميدن يک درس، 3 نشانه دارد؛ اگر هر کدام از اين نشانهها را انجام ميدهي، معلوم ميشود درس را فهميدهاي. (يک نشانه را هم داشته باشي، کافي است...)
نشانهي اوّل: درس را به زبان خودت تعريف ميکني...
بعد از فهميدن يک درس، بايد بتواني آن درس را به زبان خود تعريف کني. يعني براي تعريف کردن آن، از جملههايي که خودت ميداني استفاده کني؛ نه آن جملههايي که در کتاب نوشته شده است.
به مثال زير دقّت کن:
فرض کن اين جمله در کتاب نوشته شده و من آن را خوانده و فهميدهام:
«تبديل ابر به باران، يک تغيير فيزيکي است.»
من چون اين جمله را فهميدهام، آن را اينطوري تعريف ميکنم:
«ابر، بخار آب است؛ باران هم مايع است. وقتي بخار آب (ابر) به باران که مايع است، تبديل ميشود، تغيير فيزيکي اتّفاق ميافتد. چون موادّ تشکيل دهندهي ابر و باران با هم فرقي ندارند. فقط حالتهاي اين دو مادّه، با هم متفاوت است...»
دوست عزيز؛ بايد بتواني درسي را که فهميدهاي، از زبان خودت و با هر جملهاي که بلدي، تعريف کني. اگر تا به حال هم اين کار را نميکردي، از درسهايي که امروز ميخواني، شروع کن.
يک توصيهي جالب
وقتي ميخواهي درسي را که فهميدهاي، تعريف کني:
الف) از عروسکت استفاده کن. عروسک را در مقابل خودت روي زمين بنشان و درس را براي او توضيح بده.
ب) از آينه استفاده کن. روبهروي آينه بنشين و درس را به خودت در آينه توضيح بده.
نشانهي دوم: ميتواني درس بدهي...
وقتي درسي را خواندي و آن را فهميدي، بايد بتواني آن را درس بدهي. براي اين کار بهتر است از اولياء کمک بگيري. درس را برايشان تعريف کن و توضيح بده. اگر درس را درست فهميده باشي، بايد بتواني آن را درست هم درس بدهي...
يک توصيهي مهم
شايد در مدرسهي شما، دانشآموزاني باشند که درسها را خوب ياد نگرفتهاند و نمرههاي خوبي نميگيرند. يک راه قشنگ اين است که درسي را که فهميدهاي، به آنها درس بدهي. اينطوري هم به آنها کمک ميکني که وضع درسيشان بهتر شود و هم اينکه چندين دوست جديد پيدا ميکني؛ امتحان کن...
نشانهي سوم: ميتواني براي درس، جدول و نمودار بکشي.
اين کار بيشتر در درسهاي «رياضي» و «علوم» کاربرد دارد. اگر يک درس را فهميدي، بايد بتواني آن را خلاصه کني، آن را به موضوعهاي کوچک دستهبندي کني، براي آن جدول بکشي، فلش بزني، ستاره بزني، نکتههاي مهم را رنگي کني و ...
با کشيدن جدول و نمودار، درسهايي که فهميدهاي را ديگر فراموش نميکني. چون هر چه خواندهاي و هر چه فهميدهاي را مينويسي و نگهميداري. پس نوشتن درسهاي خوانده شده، از فراموش کردن آنها جلوگيري ميکند.
حالا زود شروع کن. درسي که فکر ميکني آن را فهميدهاي، انتخاب کن و يکي از نشانههاي بالا را براي آن درس انجام بده.
دوست خوبم؛ در اينجا بنويس که کدام درس را فهميدهاي و کدام نشانه را داري. مثلاً: من مبحث «ماشينها» را در درس علوم فهميدهام؛ چون ميتوانم اين مبحث را درس بدهم...
موفّق باشي...